Barbe bleue – Camille Benyamina et Amélie Nothomb

Het sprookje Blauwbaard van Charles Perrault stamt uit 1679 en verscheen in Les contes de ma mère l’oye. Het gaat over een bijzonder rijke man die in een riant kasteel woont. Hij geeft zijn jonge vrouw een sleutelbos, waarmee ze alle kamers kan openen. Eén kamer is echter verboden terrein. Als Blauwbaard op reis is, kan zijn vrouw haar nieuwsgierigheid niet bedwingen en opent ze de verboden kamer, waar ze de lichamen van haar zes voorgangsters. Als Blauwbaard merkt dat ze in de kamer is geweest, wil hij zijn vrouw vermoorden, maar die weet haar broers op tijd te waarschuwen. De broers vermoorden Blauwbaard.

Blauwbaard is te lezen als een waarschuwing voor vrouwen: het kan slecht met je aflopen als je te nieuwsgierig bent of als je je man niet gehoorzaamt. Het kan ook een waarschuwing zijn voor tirannieke mannen: het kan fataal zijn als je je als een tiran gedraagt tegenover je vrouw. Blijkbaar is er sinds de tijd van Perrault nog niet zo veel veranderd op het gebied van huiselijk geweld. 

Sinds het verschijnen van Blauwbaard heeft het verhaal al vele schrijvers geïnspireerd. In 2012 verscheen bijvoorbeeld de roman Barbe bleue van de Belgische schrijfster Amélie Nothomb. Nothombs Blauwbaard heet Don Elemirio Nibal y Milcar en is een steenrijke Spanjaard die in een kast van een huis in Versailles woont. Na de bizarre dood van zijn ouders groeit hij op in eenzaamheid. Hij woont alleen met zijn 3 mannelijke bedienden. Hij komt nauwelijks buiten en bijna niemand weet hoe hij er uitziet. Op zoek naar gezelschap plaatst hij een advertentie voor een gezelschapsdame. Daar komen natuurlijk veel nieuwsgierigen op af, die een glimp willen opvangen van de mysterieuze rijkaard. Hij kiest uiteindelijk Saturnine Puissant, een lerares die haar bescheiden woning in Parijs graag verruilt voor de villa in Versailles. Saturnines naam (Puissant) verraadt al dat ze een krachtige dame is. Zij laat zich niet inpakken door de Don en gaat op onderzoek uit. Als ze ontdekt welk geheim er achter de verboden deur schuilt, is ze Blauwbaard te slim af. In tegenstelling tot de vrouw in het originele sprookje heeft Saturnine geen broers nodig om de klus te klaren.

De stripversie van Camille Benyamina (2023) wijkt op een paar punten af van het verhaal van Amélie Nothomb. Ze heeft bijvoorbeeld een paar namen veranderd in namen die meer met kleur te maken hebben, omdat kleur voor haar een belangrijk aspect is uit het verhaal van Amélie Nothomb. Dat is ook heel goed te zien aan de prachtige afbeeldingen. Benyamina raadt haar lezers aan vooral ook het boek van Nothomb te lezen, want in een strip sneuvelen altijd scènes die wel een plek hebben in een roman.

In een interview vertelt Camille Benyamina dat ze er al lang van droomde een stripversie te maken van een boek van Amélie Nothomb. Elk jaar is Nothomb van de partij bij de rentrée littéraire, iets waar ik zelf ook altijd naar uitkijk sinds ik op de middelbare school Hygiène de l’assassin (1992) las. Wat knap dat iemand zo literair maar tegelijk zo toegankelijk kan schrijven! De strip van Camille Benyamina is alleen al om de feeërieke plaatjes en de prachtige uitgave de moeite waard om te lezen. En lees dan ook meteen Nothombs versie van het nog altijd actuele sprookje.

Camille Benyamina (2023), Barbe Bleue, Paris, Albin Michel, 120 p.

Amélie Nothomb (2012), Barbe Bleue, Albin Michel, 170 p.