De Amerikaanse Lauren Collins woont in Londen als ze een relatie krijgt met de Franse Olivier. Wanneer Olivier een baan aangeboden krijgt in Genève, besluiten Lauren en hij eerst een latrelatie te houden. Dat blijkt niet te werken, dus Lauren reist Olivier achterna naar Zwitserland. Daar komt ze niet ver met haar Frans, dat niet veel verder reikt dan bébé en mon amour. Collins, die als journaliste werkt voor de New Yorker, gaat een intensieve cursus Frans volgen en zoekt ook maar meteen uit hoe liefde in een andere taal werkt. Heeft iemand die een andere taal spreekt ook daadwerkelijk een andere kijk op de wereld? Zijn taal en cultuur echt onlosmakelijk met elkaar verbonden? Het resultaat van Collins’ zoektocht is het boek When in French. Love in a second language.

 

Collins’ boek ontstijgt het anekdotische, doordat de schrijfster in taalkundig onderzoek is gedoken. Zo verbindt ze haar eigen ervaringen aan wetenschappelijke inzichten, bijvoorbeeld over het Whorfianisme (heeft iemand die een andere taal spreekt ook een andere beleving van de werkelijkheid). Ze is daarin erg nuchter. Het kan wel zo zijn dat twee personen uit verschillende culturen anders naar de wereld kijken, maar dat kan ook komen doordat het twee verschillende mensen zijn. Met andere woorden.: niet alles is terug te voeren op iemands taal of cultuur.

 

Collins schrijft ook over het leren van een taal. Hoewel ze volop gebruik maakt van online woordenboeken en apps, lukt het pas de taal goed te leren als ze met anderen communiceert. Dat werkt niet zo goed met Olivier, die te kritisch is, wat zij dan weer persoonlijk opvat. Juist in een groep met “vreemde” studenten en een docent leert ze zich goed uit te drukken. Voor taal, schrijft ze dan ook, heb je altijd anderen nodig.

 

Cultuurverschillen die haar opvallen zijn onder meer het hebben van maar één badkamer in Frankrijk en het openlijk praten over liefde en seks. Toen ik dat las, moest ik erg denken aan de films 2 days in Paris (2007) en 2 days in New York (2012) van de Franse regisseuse Julie Delpy. In die films heeft de Franse Marion een Amerikaanse vriend, die erg moet wennen aan Marions familie uit Parijs, die intieme gespreksonderwerpen aansnijden. De Franse neiging om anderen te verbeteren en aan te spreken op fouten in gedrag of taalgebruik, wordt niet altijd gewaardeerd door de Amerikaanse schoonfamilie. In 2 days in Paris raakt Marions vriend met stomheid geslagen als zijn schoonvader alle auto’s die verkeerd geparkeerd staan met een sleutel bekrast.

 

When in French is een leuk boek voor iedereen die in taal geïnteresseerd is!

 

Een fragment uit het boek is hier te lezen.

 

Lauren Collins, When in French. Love in a second language, Penguin Press, 2016, 256 p.