Het is in Frankrijk een heel gewoon beeld: volwassenen die staan te neuzen op de stripafdeling. In Nederland is de strip onder volwassenen lang niet zo ingeburgerd als in Frankrijk. Dat is jammer, want er verschijnen prachtige graphic novels die zeer literair zijn. Een mooi voorbeeld hiervan is L’Arabe du futur van Riad Sattouf (vertaald als De Arabier van de toekomst). Er zijn al vier delen verschenen van deze autobiografische strip.

Sattouf heeft een interessant verhaal te vertellen. Het begint zo: “Je m’appelle Riad. En 1980, j’avais 2 ans et j’étais un homme parfait.” Eronder staat een tekening van een schattig blond jongetje. Dit engeltje verhuist met zijn ouders naar Libië, waar zijn vader een baan aan een universiteit heeft gekregen. Riad is de zoon van een Syrische vader en een Franse moeder.  Het blonde kereltje trekt veel bekijks, zowel in Frankrijk als in Libië en later in Syrië.

In interviews laat Riad Sattouf opvallend weinig los over zijn leven. Logisch, dat is immers zijn unique selling point. Hij verstript zijn leven en verkoopt dat. En met succes, want Sattoufs strips behoren tot de best verkochte in stripland Frankrijk. Naast L’Arabe du futur maakte hij onder meer Les cahiers d’Esther, over de avonturen van een opgroeiend meisje in het huidige Frankrijk. Die geestige stripjes van één pagina zijn ook verfilmd in filmpjes van een minuut of drie.

Waarin ligt het succes van L’Arabe du futur? Zelf denk ik dat het vooral aan de opzet ligt. Door de ogen van een klein jochie krijg je een heleboel informatie over de Arabische wereld. Bovendien is Riad een halve buitenstaander. Zijn dubbele nationaliteit maakt hem een goede observator, in welk land hij ook komt. Zo beschrijft hij zijn ervaringen op school in Syrië alsof ze net zo exotisch zijn als zijn ervaringen op een Bretonse school. Op beide scholen moet hij integreren in een nieuwe groep. In Syrië valt hem op dat het er nogal gewelddadig aan toe gaat. Kinderen zijn erg wreed tegen elkaar en tegen dieren en het is normaal dat volwassenen geweld gebruiken tegen kinderen. In Bretagne merkt Riad dat de kinderen uit zijn klas boers en ietwat stompzinnig zijn.

Wat natuurlijk ook bijdraagt aan het succes zijn de prachtige tekeningen van Sattouf. Hij maakt duidelijke lijntekeningen en gebruikt alleen de heldere kleuren rood, groen, blauw en geel. Dit geeft een heel tijdloze tint aan het verhaal.

Verder valt nog op dat er een enorme psychologische diepgang zit in de personages. Je ziet ze veranderen onder invloed van alle gebeurtenissen in hun leven. Riads moeder is bijvoorbeeld een zeer onafhankelijke studente als ze Riads vader leert kennen. In het begin presenteert ze nog een radioprogramma in Libië. Allengs wordt Riads vader echter conservatiever en blijft Riads moeder steeds meer binnen, opgesloten in een appartement met de kinderen.

Nog lang nadat ik het boek uit had, vroeg ik me nog af hoe het nu zou zijn met Riad, de kleine “homme parfait” met zijn mooie blonde krullen.

Riad Sattouf, L’Arabe du futur – Une jeunesse au Moyen-Orient (1978 – 1984), Paris, 2015