Nos Richesses – Kaouther Adimi

Nog geen 200 pagina’s heeft Kaouther Adimi nodig om een sprankelend verhaal te vertellen over een boekhandel in Algiers. Nos Richesses komt van Les Vraies Richesses, de werkelijk bestaande boekhandel, uitgeverij en bibliotheek die in de jaren ’30 door de Frans-Algerijnse Edmond Charlot werd opgericht in Algiers. De boekhandel gold als een broedplaats voor nieuwe literatuur en kunst. De bekendste naam die voorbij komt in het boek is die van Albert Camus, de existentialist die meesterwerken als La Peste (1947) en L’Etranger (1942) schreef.

Adimi’s boek is heel vernuftig opgebouwd. Drie delen worden afgewisseld: een vertelling in het heden, waarin de winkel gesloten is en leeggehaald wordt, een dagboek van Edmond Charlot, waarin Charlot vertelt over zijn werk, en een aantal losse stukken waarin vanuit een collectief perspectief fragmenten van de Frans-Algerijnse geschiedenis worden verteld. Op die manier houdt het verhaal vaart, maar kan Adimi wel veel geschiedenis kwijt in haar boek. De stukjes geschiedenis geven genoeg informatie om het verhaal te kunnen volgen en het collectieve perspectief zorgt ervoor dat het verhaal van Charlot wordt ingebed in een groter geheel van geschiedenis en cultuur. Adimi verbindt het verhaal van Charlot zo met dat van Algerije in de twintigste eeuw.

Tegelijk wijst Adimi op ontwikkelingen die zich overal ter wereld voordoen: de boekhandel dreigt te worden veranderd in een tentje dat beignets verkoopt, omdat dat commercieel interessanter is dan een boekhandel. Ook wordt de uitgeverij die Charlot zo bevlogen heeft opgezet opgeslokt door grotere, machtigere uitgevers in Parijs. Het kapitalisme is geen zegen voor het boekenvak, blijkt uit dit boek.

Edmond Charlot was een heel actieve man die veel voor de literatuur heeft betekend. Hij ontdekte Camus en gaf werk uit van (later) bekende schrijvers als Federico Garcia Lorca en Joseph Kessel. Zijn dagboekfragmenten in Nos Richesses zijn vluchtig en gehaast. Charlot komt over als een man met duizend ideeën, die lang niet alles kan uitvoeren wat hij wil.

Kaouther Adimi (geboren in 1986) komt uit Algiers, maar woont tegenwoordig in Parijs. Algerije keert vaak terug in haar boeken. Met Nos Richesses (2017) won ze o.a. de Prix Renaudot des Lycéens.  

De Nederlandse vertaling is voorzien van een ontroerend voorwoord van de Algerijnse Hakim Traïda, waarin hij vertelt over zijn eerste kennismaking met literatuur. De Engelse vertaling kreeg goede kritieken.

Kaouther Adimi, Nos Richesses, Paris, 2017, 180 p.

Nederlandse vertaling: De boekhandel van Algiers, Amsterdam, 2021. Vertaald door Manik Sarkar met een voorwoord van Hakim Traïda