Les enfants sont rois – Delphine de Vigan

Les enfants sont rois – het kind is koning. De titel van de nieuwste roman (2021) van Delphine de Vigan maakt het al duidelijk: dit boek gaat over verwende kinderen. Verwend zijn Sammy en Kimmy zeker. Hun moeder Mélanie filmt hen dagelijks om likes te genereren op YouTube en Instagram. Voor hun eigen Youtubekanaal doen ze dingen waar andere kinderen van dromen: dagelijks cadeautjes uitpakken van sponsors. Hun kamers puilen uit van de spullen en ze hebben ook nog eens duizenden fans. Het is niet altijd leuk om almaar door gefilmd te worden, maar ach, dat is toch een kleine prijs voor zo’n leven?

Moeder Mélanie is opgegroeid in de tijd dat reality tv net opkwam. Weet tegenwoordig iedereen dat zulke tv meer met manipulatie dan met realiteit te maken heeft, begin jaren 2000 trapten de kijkers er nog met open ogen in. Loft Story (een variant op het Nederlandse programma Big Brother) zou nu weinig kijkers meer trekken, want zo interessant is het niet om naar een stel gewone mensen in een huis te kijken. De kijker van nu heeft veel meer sensatie nodig. 

In eerste instantie probeert Mélanie zelf beroemd te worden door reality tv, maar dat lukt niet. Als ze kinderen krijgt, ontdekt ze dat ze via haar kroost de roem kan vergaren waar ze zelf van droomt. Oorspronkelijk filmde ze huiselijke tafereeltjes – haar peuters die liedjes zingen – maar al snel weet ze commerciëler te werk te gaan. In navolging van Amerikaanse ouders filmt ze challenges die meer over commercie dan huiselijkheid gaan. Boodschappen doen en alleen producten met een bepaalde beginletter kopen bijvoorbeeld, of volgers laten beslissen welke schoenen er worden gekocht. Zowat elk weekend wordt er een attractie- of vakantiepark bezocht en gefilmd. Mélanie zet haar kinderen kortom in als influencer en wordt daarbij zelf schatrijk en beroemd. Dat Kimmy steeds ongelukkiger wordt en ook Sammy niet zo blij meer is, neemt ze op de koop toe. Totdat het misgaat.

De roman begint als Kimmy net is verdwenen. Ze speelde verstoppertje met buurkinderen en is daarna onvindbaar. De politie gaat meteen op zoek. Met haar Youtubekanaal heeft Mélanie het eventuele ontvoerders erg makkelijk gemaakt: ze filmt haar adres en had juist live verteld waar haar kinderen aan het spelen waren. Naarmate het onderzoek vordert, blijkt dat Mélanie en haar kinderen niet alleen fans hebben.

Les enfants sont rois is een prikkelend verhaal over kinderen die worden ingezet als influencer. Wat doet het eigenlijk met je als alles wordt gefilmd? En dat alles wat je doet een commerciële lading heeft? Interessant is dat De Vigan het verhaal niet alleen vanuit verschillende perspectieven laat zien, maar ook in verschillende tijden: voor, tijdens en na de ontvoering van Kimmy. Dat geeft diepgang aan het verhaal, dat verder vrij rechttoe rechtaan geschreven is. 

In een interview met La Presse zegt Delphine de Vigan dat ze wilde laten zien dat veel ouders over de rug van hun kinderen (veel!) geld verdienen. Kinderen worden daar nauwelijks tegen beschermd. Gezien het succes van Les enfants sont rois is dat een kwestie die veel lezers bezighoudt.

Delphine de Vigan (2021), Les enfants sont rois, Paris, 364 p.